Lege Alfreider: consciderazions de C. Willeit

Ladinia tres plu ria da reconesce.
A Roma tràten con prescia na lege costituzionala sun i ladins che messass mioré sia posizion politica. Rejoné de valivanza con i autri grups fossa falé. Un di ponc plu emportanc de chesta proposta de lege, prejenteda l prum iade da Brugger-Zeller l ann 2012 y l segond iade da Alfreider y autri l’ ann 2013 fova l dert di ladins da tò pert do 40 agn al Tribunal aministratif , signoria che giudicheia ence sun l bilanz provinzial y sun la valivanza di derc di grups linguistics. Chest pont àn trat zoruch per ne descomedé nia talians y todesc che se partesc en pertes unfat i vicars, y  per ne endespré  nia val‘ spirìt nia propi amich di ladins.
Lims litai
Souraprò à i portadours dla proposta de lege enjonté na clausola che tla provinzia de Bulsan pon endò mete su lims litai, ci che vuel dì podei jì demez dal sistem proporzional  y ti tò ai pici partis la poscibelté da ruvé te Consei demé con sia lista. Ai ladins ti tòlen na rejon che ai à empormò arjont dl 1998.
Al mancia l dert de ruvé te jonta
Drest ne va la proposta de lege nia tant mel ence sce l dert de vizepresidenzes é na tel mesa sconanza ajache al mancia l dert da ruvé te jonta . A Roma végnel ence fat na norma de atuazion por le patentin A di ladins che  le ciafa zenza ejam do 10 agn de scola paritetica  y la matura te na scola ladina. Co ései mo da entene i 10 agn de scola! Chest suzed a Roma.
Regola dl rest
A Bulsan à la SVP prejenté na proposta de lege litala con la regola che l ladin che ess da gnì lité demé con resc ‚ ti tole l post te consei a la lista che à l ultim rest; na regola ria da capì sce nò con la speculaziun dovia che la SVP ciafe les oujes di ladins ,ma sie post, sie mandat messass de ca  na autra lista. Normal fóssel ben che l ladin, desche duc i autri tole oujes y post de sia lista, olache al à candidé. Giustificheda fossa la proposta SVP sce l ladin candidassa sun na sia lista y ne arjunjessa nia n mandat. Chestes é les ultimes novités , bones y stletes, che vegn fora por i ladins. Sce ales  vegn aprovedes defin él da odei.
Comun General de Fascia, ma nia Lia di comuns ladins
Valch coriosité éi liet ciamò: l comun general de Fascia gniss reconesciù tla costituziun, dret y bon per Fascia y ence per i ladins, mo can rovarunse mo mai al reconesciment dl’unité di ladins dolomitans, dla Lia di Comuns ladins?  Danter les discuscions tles comiscions per la lege sun i ladins a Roma éi liet che chesta o chela cossa ne podòven nia ti conzede ai ladins da BZ ajache an ne sa nia olache ai é. Poester ne san nia che dal 1981 ensù é vignun declaré de n grup linguistich y duc sa olache ladins, talians y todesc viv. Co fajéssen pa da apliché les regoles dl lingaz y dla scola zenza conesce i luesc ladins?
Carlo Willeit
Al me plej(11)Al ne me plej nia(1)

3666 iadesc liet

Ortiede inant tres

Scrive n comentar a revert de "Lege Alfreider: consciderazions de C. Willeit"

Scrive n comentar